Czym jest drewno klejone konstrukcyjne?
Konstrukcyjnym drewnem nazywamy starannie wyselekcjonowany materiał drewniany o ściśle określonych parametrach. Ze względu na niezwykłą wszechstronność, lekkość, a jednocześnie wytrzymałość drewno konstrukcyjne jest powszechnie wykorzystywane do wznoszenia stabilnych konstrukcji budowlanych, szczególnie do produkcji dachów. Do obiektów budowlanych z drewnianych konstrukcji stosuje się zarówno drewno lite, jak i klejone drewno o podwyższonej wytrzymałości oznaczonej jako drewno KVH i drewno BSH.
Skąd pozyskiwane jest konstrukcyjne drewno?
Ze względu na jakość materiału do produkcji klejonego drewna konstrukcyjnego materiał importuje się z za granicy. Drewno jest głównie pozyskiwane z krajów skandynawskich. Drewno z tamtych rejonów jest zahartowane ze względu na panujący surowy klimat, dzięki czemu warunki panujące w Polsce nie stanowią dla niego wyzwania. Dodatkowo roczne przyrosty drzewa na tych szerokościach geograficznych są bardzo małe, przez co pozyskiwane drewno na materiał konstrukcyjny charakteryzuje się wyższą miąższością oraz wysoką wytrzymałością. Niestety pozyskiwanie drewna zza granicy jest bardzo drogie, ponieważ wiąże się to z transportem przez tysiące kilometrów. Lokalni producenci, chcąc zmniejszyć ceny drewna, często, gdy nie ma potrzeby stosowania drewna o tak wysokich parametrach, posiłkują się rodzimym materiałem budowlanym.
Rodzi to niestety wiele problemów:
- Na chwilę obecną w Lasach Państwowych pozyskanie dłużycy w stosunku do kłody wynosi 60:40. Co ciekawe kilkanaście lat temu ta proporcja była odwrotna. Wówczas stosunek dłużycy do kłody wynosił nawet 90:10. Obecna sytuacja jest niekomfortowa dla producentów drewna konstrukcyjnego. Brakuje na lokalnym rynku dostatecznie długich kawałków drewna litego potrzebnych do tworzenia litych belek konstrukcyjnych.
- Po wojnie wiele lasów powstawało na gruntach rolnych. Niestety drewno pozyskiwane z tych lasów jest gorszej jakości oraz ma mniejszą gęstość niż drewno pozyskane z obszarów typowo leśnych.
- Brak występowania paradoksu ksylometrycznego przy zakupie kłody. Oznacza to, że są różne metodologie pomiaru objętości drewna w dłużycy oraz dla rozciętych pni na kłody. W wyniku innych sposobów pomiarów tę samą ilość drewna, kupując jako dłużycę, można kupić o 6-8% taniej niż na belki. Podsumowując, paradoks ksylometryczny mówi o tym, że objętość drewna zmierzona w jednym odcinku jest inna niż suma objętości pociętych kawałków tego samego drewna, a więc kupując drewno w kłodach, producenci są stratni.
Wszystkie wymienione wyżej czynniki wpływają na stale rosnącą popularność drewna konstrukcyjnego klejonego – KVH i BSH.
Charakterystyka drewna KVH
KVH jest to klejone drewno lite bez rdzenia. To drewno klejone charakteryzuje się połączeniem na mikrowczepy. Klasy drewna KVH są oznaczone od minimum c24, c27, c30 aż do c50. Dzięki klejeniu drewna KVH powstaje konstrukcyjne drewno o długich elementach w litym przekroju. Zazwyczaj długość wyprodukowanego drewna sięga 13 metrów, jednakże zdarzają się też elementy 16-metrowe.
Charakterystyka drewna BSH
Jest to konstrukcyjne drewno klejone o podwyższonej wytrzymałości. Szacuje się, że wytrzymałość drewna klejonego bsh jest większa o około 80% od tradycyjnego drewna konstrukcyjnego. Drewno konstrukcyjne BSH możemy podzielić na:
- NSI- są to elementy niewidoczne
- SI- są elementy widoczne o charakterze dekoracyjnymKlejone drewno bsh dzieli się na klasy wytrzymałości GL24, GL26, GL28, GL30, GL32
Wymogi klejonego drewna konstrukcyjnego
Aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość drewna tarcica powinna być sortowana pod kątem wytrzymałości przez wyszkolonego operatora. Wówczas elementy wykonane z drewna klejonego spełniają wymogi nadzoru budowlanego. Co więcej, drewno konstrukcyjne podlega regularnej kontroli jakości drewnianych elementów konstrukcyjnych wg. Normy EN 14080. W produkcji drewna klejonego ważna jest określenie klasy sortowniczej, która wiążę się bezpośrednio z wytrzymałością danego materiału.
Wyróżniamy trzy klasy drewna klejonego.
- KW klasa wyborowa- można używać do drewna konstrukcyjnego.
- KS klasa średniej jakości- można używać do drewna konstrukcyjnego.
- KG klasa gorszej jakości- nie można używać do drewna konstrukcyjnego.
Drewno konstrukcyjne objęte jest rygorystycznymi normami, aby zapewnić odpowiednią wytrzymałość.
Normy drewna konstrukcyjnego:
Norma EN 14081 obejmuje cały proces wytwarzania drewna konstrukcyjnego. W normie można znaleźć informacje o sposobie znakowania wyrobu w tym oznaczania gatunku drewna stosowanego do produkcji, jak również obszaru pochodzenia. Wspomniana norma składa się z 4 części:
EN 14081-1 dotyczy drewna litego sortowanego metodą wizualną oraz maszynowo. Z kolei EN 14081-2, EN 14081-3 i EN 14081-4 zawierają informacje precyzujące wymagania dla maszynowo sortowanego litego drewna konstrukcyjnego.
Klejenie drewna i możliwości co do modyfikacji ułożenia poszczególnych kantówek daje nam znacząco większą wytrzymałość materiału.
Kleje wykorzystywane do produkcji konstrukcyjnego drewna
Kleje melaminowe do drewna
Produkt najczęściej stosowane w zakładach produkcji drewna w Europie. Starsze systemy klejowe zawierały wysoką zawartość formaldehydu. Na przełomie ostatnich lat widać wzrost zainteresowania klejem melaminowym w Polsce. Obecnie wyprodukowane drewno konstrukcyjne musi być zgodne z normą emisji E0,5, dzięki czemu niektóre kleje są wolne od formaldehydu.
Aplikacja kleju melaminowego odbywa się poprzez system mieszany, separatywny lub mikrowczepy. Spoina po utwardzeniu jest przezroczysta. Dodatkowo jest wysoka adhezja do drewna i tworzyw drzewnych. Klej jest w stanie zachować swoje właściwości w bardzo wysokiej wilgotności względnej nawet do 70%. W przypadku pras temperaturowych klej nie brudzi półek prasy.
Kleje EPI do drewna
Produkt jest najczęściej stosowany do klejenia drewna egzotycznego. Rozpowszechniony jest w Azji oraz Ameryce południowej do produkcji kątówek. Swego czasu klej popularny był w Japonii, wówczas wykorzystywano go do produkcji belek japońskich. Biorąc pod uwagę grupę klejów wykorzystywanych do produkcji konstrukcyjnego drewna, to właśnie klej EPI jest najbezpieczniejszym dla środowiska, ponieważ nie zawiera formaldehydu.
Aplikacja kleju EPI odbywa się za pomocą systemu mieszanego. Spoina przyjmuje odcienie od lekko mlecznego do beżowego koloru. Jest to produkt przeznaczony do uniwersalnego zastosowania. Często wykorzystuje się go do produkcji konstrukcji klejonych dla budownictwa mieszkaniowego.
Kleje do drewna rezorcynowe- PRF
Produkt był bardzo rozpowszechniony w Ameryce. Klej rezorcynowy ma najlepsze parametry pod względem odporności na czynniki zewnętrzne. Jest odporny na promienie UV oraz słoną wodę. Kleje rezorcynowe umożliwiają klejenie drewna o wilgotności nawet 25%. Co ciekawe można nimi kleić drewno mokre, których warstwa zewnętrzna została osuszona poprzez gorące powietrze. Obecnie te systemy są wypierane przez systemy MUF. Aplikacja produktu odbywa się poprzez system mieszany. Natomiast spoina przyjmuje ciemne odcienie i występuje bardzo wysoka adhezja. Niestety produkt mocno brudzi otoczenie.
Kleje do drewna poliuretanowe- PUR
Produkty znany z wykorzystania do połączeń mikrowczepowych. Obecnie również stosowany do klejenia warstwowego. Niestety występuje problem z utrzymaniem czystości. Jednakże wysoka adhezja i brak formaldehydu w składzie powoduje coraz większe zainteresowanie tym systemem. Aplikacja kleju PUR odbywa się za pomocą polewarki i mikrowczepów. Spoina przyjmuje odcień jasnobeżowa. Jest to produkt pieniący i mało odporny na działanie promieni UV.
W swojej ofercie posiadamy na ten moment 3 rodzaje kleju rekomendowanych do wyrobu drewna klejonego:
- MUF: AkzoNobel 1247 + utwardzacz 2526
- EPI: AkzoNobel 1989 + utwardzacz 1993
- PUR: AkzoNobel 2100
Najczęściej stosowanym przez naszych klientów jest system melaminowy AkzoNobel 1247 wraz z utwardzaczem 2526. Z powodzeniem wprowadzamy również inne systemy klejowe u naszych klientów. Jesteś zainteresowany naszym wsparciem w wyborze odpowiedniego systemu klejowego i optymalizacją produkcji? Napisz do nas.